ΜΥΘΟΙ ΤΗΣ ΚΑΣΤΟΡΙΆΣ : Η Ιεροπηγή και ο μύθος της Τζίλντας

5.Η Ιεροπηγή και ο μύθος της Τζίλντας

Σε απόσταση 25 χιλιομέτρων από την Καστοριά, βρίσκεται το χωριό Ιεροπηγή.

Τα τρεχούμενα νερά είναι ένα χαρακτηριστικό της περιοχής.

Το Κοστενέτσι μετονομάστηκε σε Ιεροπηγή το 1930 λόγω της πηγής του σπηλαίου όπου βρέθηκε η εικόνα της Αγίας Παρασκευής. Σε αυτό το σημείο κτίστηκε ένα μοναδικό έργο πετρόκτιστης Βασιλικής μακεδονικής αρχιτεκτονικής το 1867. Στο εσωτερικό του ναού στο δάπεδο διακρίνεται το σπήλαιο της Ιερής Πηγής.

Ο μύθος της Τζίντας

Στην Ιεροπηγή “Τζίντα” (τζίντιλι ) είναι οι φανταστικές νεράιδες των βουνών, που κινούνται με τη μορφή ανεμοστρόβιλου χορεύοντας και τραγουδώντας. Μπορούν να “πάρουν” τα λογικά ή τη φωνή ενός ανθρώπου αν αυτός κοιμηθεί στο σημείο που αυτές χόρευαν.

Σύμφωνα με το μύθο, ένα τσελιγκόπουλο έβοσκε τα πρόβατα του παίζοντας φλογέρα. Εκείνη τη στιγμή σηκώθηκε αέρας και εμφανίστηκαν γύρω του πανέμορφες κοπέλες τραγουδώντας και χορεύοντας.

Φοβισμένο το τσελιγκόπουλο μάζεψε το κοπάδι του και γύρισε στη στάνη του. Ανάφερε το γεγονός στη γριά μάνα του και εκείνη τον προέτρεψε να πάει στο ίδιο σημείο την επόμενη μέρα.

Έτσι και συνέβη, όταν άρχισε να παίζει τη φλογέρα του εμφανίστηκαν πάλι οι “τζίντες” και το παλικάρι ευθύς άρπαξε το χρυσό κεφαλόδεσμο της ομορφότερης απ’ αυτών. Τότε το σύννεφο σκόνης εξαφανίστηκε καθώς και οι νεράιδες εκτός από αυτήν που δεν είχε πλέον μαντήλι. Το τσελιγκόπουλο πήρε την “τζίντα” στο σπίτι του και στη συνέχεια την παντρεύτηκε. Αυτή έγινε πρότυπο συζύγου και νύφης σε όλο το τσελιγκάτο.

Μετά από ένα χρόνο γέννησε ένα αγοράκι. Την ίδια εποχή στα χειμαδιά γινόταν συγγενικός γάμος και η νύφη ζήτησε από τον σύζυγο της το χρυσό μαντήλι της να το φορέσει στο γάμο.

Ο τσέλιγκας της επέστρεψε το μαντήλι, εκείνη μόλις το άγγιξε εξαφανίστηκε αφήνοντας τον άναυδο.

Ενώ όμως εξαφανίστηκε κάθε βράδυ στις 12 επέστρεφε στην καλύβα για να θηλάσει το νεογέννητο γιό της.

Ένα βράδυ η πεθερά της και ο σύζυγος της παραφύλαξαν και μόλις επέστρεψε άρπαξαν το μαντήλι και το έριξαν στην εστία (βάτρα), από τότε η “τζίντα” παρέμεινε στην οικογένεια για πάντα.

Κατά τη παράδοση ο τσέλιγκας ανήκε στην οικογένεια “Τσαραόση”.

Απόγονοι της οικογένειας αυτής υπάρχουν σήμερα στην Ιεροπηγή Καστοριάς.

Σύμφωνα με τον παραπάνω θρύλο οι βλάχοι μετακινούνται συνεχώς γιατί είναι απόγονοι της “τζίντας”, έχουν ‘φλέβα’ από τις “τζίντες” που δε μένουν σταθερές στο ίδιο σημείο.

Για να προστατεύουν στη συνέχεια τις καλύβες τους από τους ανεμοστρόβιλους (τζίντιλι) και κάθε άλλο κακό επίσης, κάρφωναν στην κορυφή έναν ξύλινο σταυρό. Σήμερα στην Ιεροπηγή χρησιμοποιούν τη λέξη “τζίντα” για να αναφερθούν στον ανεμοστρόβιλο καθώς και την έκφραση “μι ακιτσέ τζίντα” που σημαίνει νευρίασα απότομα χωρίς ιδιαίτερο λόγο.

Πηγές: