Ο ΤΙΜΟΘΙ ΓΚΑΡΤΟΝ ΑΣ γεννήθηκε τον Ιούλιο του 1955 στο Λονδίνο. Σπούδασε Σύγχρονη Ιστορία στο Κολέγιο Έξιτερ της Οξφόρδης και συνέχισε με μεταπτυχιακές σπουδές στο Κολέγιο Σεντ Άντονι, καθώς και στο διαιρεμένο τότε Βερολίνο: στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Δυτικού και στο Πανεπιστήμιο Χούμπολτ του Ανατολικού. Στη δεύτερη περίοδο τον παρακολουθούσε η Στάζι, γεγονός το οποίο κατέγραψε στο βιβλίο του The File (1997). Στη δεκαετία του 1980 εργάστηκε ως αρθρογράφος –για ζητήματα Διεθνών Σχέσεων– στο ευρωσκεπτικιστικό αγγλικό περιοδικό The Spectator. Είναι καθηγητής Ευρωπαϊκών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, διδάκτορας στην έδρα Isaiah Berlin του Κολεγίου Σεντ Άντονι και επιστημονικός συνεργάτης στο Ινστιτούτο Χούβερ του Πανεπιστημίου Στάνφορντ. Διατηρεί επίσης μακροχρόνια συνεργασία με το New York Review of Books και τη βρετανική εφημερίδα The Guardian. Έχει γράψει 11 βιβλία με βασικά θέματα την Ιστορία της Κεντρικής και της Ανατολικής Ευρώπης, τη μεταπολεμική πορεία ενοποίησης της ηπείρου και τις επιπτώσεις του παρελθόντος στο παρόν. Έχει τιμηθεί με το Βραβείο Τζορτζ Όργουελ (για πολιτικό δοκίμιο) το 2006 και με το Βραβείο Καρλομάγνου το 2017. Το βιβλίο του ΠΑΤΡΙΔΕΣ μεταφράζεται σε περισσότερες από 15 γλώσσες σε όλο τον κόσμο.
Περίληψη
Από τις αναμνήσεις Γερμανών για τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο έως τις μαρτυρίες Ελλήνων για τη χούντα, και από τους βετεράνους της μεταπολεμικής Ευρώπης έως τη γενιά των μιλένιαλ, που κλήθηκε να διαχειριστεί την κληρονομιά του 1989 και της πτώσης του Τείχους, η εξιστόρηση του Τίμοθι Γκάρτον Ας χωράει δεκάδες Ευρωπαίους, διάσημους και λιγότερο γνωστούς, δεκάδες τόπους, μνημεία και αφηγήσεις για μία μεγάλη ιδέα: το μέλλον μιας ηπείρου που έπρεπε να ανασυγκροτηθεί μέσα από τα ερείπια του 1945, να αφήσει πίσω της τον εφιάλτη και να φτάσει στο μεγάλο όραμα της ενοποίησης.
Ο συγγραφέας ταξιδεύει στα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και σε όσα επιθυμούν να ενταχθούν σε αυτή, συναντάει τους βασικούς παίκτες που χάραξαν την πολιτική της –από τον Χέλμουτ Κολ και τη Μάργκαρετ Θάτσερ έως τον Τόνι Μπλερ–, αναρωτιέται για το κόστος των πολέμων και του Brexit, δηλώνει τη συμπαράστασή του στην Ουκρανία και συνεχίζει να ελπίζει.
Αν χρειάζεται κάτι η Γηραιά Ήπειρος σε αυτή τη διαδικασία ενοποίησης είναι «περισσότερη και δίκαιη Ευρώπη». Και ο ίδιος είναι από τους λίγους Ευρωπαίους που δεν έπαψαν ποτέ να τη μελετούν και να επιδιώκουν τη μεταμόρφωσή της.
Απόσπασμα
Όσο κι αν προσπάθησαν –ή ίσως επειδή προσπάθησαν–, οι άνθρωποι δεν κατάφεραν να χτίσουν τον επίγειο παράδεισο. Έφεραν όμως επανειλημμένα την κόλαση επί Γης. Αυτό ακριβώς έκαναν οι Ευρωπαίοι κατά το πρώτο μισό του 20ού αιώνα στην ίδια την ήπειρό τους, όπως είχαν ήδη κάνει τους προηγούμενους αιώνες σε άλλες ηπείρους. Κανείς άλλος δεν ευθύνεται. Ήταν καθαρά ευρωπαϊκή βαρβαρότητα, που την επέδειξαν Ευρωπαίοι σε βάρος άλλων Ευρωπαίων – συχνά στο όνομα της ηπείρου μας. Δεν μπορεί κανείς να κατανοήσει τι ακριβώς προσπάθησε να κάνει η Ευρώπη μετά το 1945 αν δε γνωρίζει τα δεδομένα για εκείνη την κόλαση. «Ένας θάνατος είναι τραγωδία, ένα εκατομμύριο θάνατοι είναι στατιστική».* Ακόμα κι αν αφήσουμε κατά μέρος την αντικειμενική δυσκολία να καταλήξουμε σε ακριβή νούμερα, το μυαλό σαστίζει μπροστά στα μεγέθη. Να σας πω ότι περίπου 18.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στο Μπέργκεν-Μπέλσεν μέσα σε μόλις έναν μήνα, τον Μάρτιο του 1945; Ότι στο τέλος του πολέμου υπήρχαν σχεδόν 8 εκατομμύρια κρατούμενοι σε στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας στη Γερμανία; Ότι γύρω στο 93% της επιφάνειας του Ντίσελντορφ δεν μπορούσε πια να κατοικηθεί μετά τους συμμαχικούς βομβαρδισμούς; Ή ότι στη Λευκορωσία χάθηκαν 2 εκατομμύρια άνθρωποι από έναν προπολεμικό πληθυσμό 9 εκατομμυρίων, ενώ άλλα 3 εκατομμύρια άτομα αναγκάστηκαν να ξεσπιτωθούν;
